Soalan:
Assalamualaikum Dato’ Seri. Bagaimana sikap Abdul Rahman bin Abu Bakar di peringkat awal dakwah Nabi SAW di Makkah? Adakah dia termasuk yang menentang?
Jawapan:
Alhamdulillah, segala puji bagi Allah SWT, selawat dan salam kepada Junjungan Besar Nabi Muhammad SAW, isteri dan ahli keluarga Baginda, para sahabat Baginda serta orang-orang yang mengikuti jejak langkah Baginda sehingga Hari Kiamat.
Dalam menjawab persoalan di atas, kami nyatakan seperti berikut:
Abū ʿAbd Allāh bin Mandah berkata: Beliau merupakan anak lelaki Abū Bakr yang paling tua, dan tidak turut serta dalam hijrah pada peringkat awal, namun beliau memeluk Islam kemudian. Demikianlah kata Muṣʿab al-Zubayrī. (Lihat Tarikh Dimasyq, 35/30)
Ibn ‘Asakir menukilkan bahawa al-Wāqidī berkata: “Beliau memeluk Islam ketika Perjanjian al-Ḥudaybiyyah – iaitu perjanjian damai antara Nabi ﷺ dan Quraisy.” (Lihat Tarikh Dimasyq, 35/31)
Imam al-Zahabi menyebut: Beliau telah menyertai Perang Badar di pihak musyrikin; kemudian memeluk Islam dan berhijrah sebelum pembukaan Kota Mekah. (Lihat Siyar A’lam al-Nubala’, 2/471)
Ibn al-Athir menyebut: Abd al-Rahman ialah adik seibu sebapa kepada ‘A’isyah R.Anhuma. Beliau menyertai Perang Badar dan Uhud di pihak musyrikin, dan pernah mengajak bertarung satu lawan satu. Lalu Abu Bakar bangkit untuk menyahut cabaran tersebut, tetapi Rasulullah SAW bersabda kepadanya: “Jangan, aku masih berhajat kepada kamu.” (Lihat Usd al-Ghabah, 3/463)
Menurut Ibn al-Athir lagi: ‘Abd al-Rahman dikenali sebagai seorang yang sangat berani, mahir dalam memanah, dan terkenal dengan ketepatan sasarannya. Beliau memeluk Islam dalam Perjanjian Hudaibiyah, dan Islamnya amat baik dan kukuh. Nama asalnya ialah ‘Abd al-Ka‘bah, lalu Nabi ﷺ menukarkannya kepada ‘Abd al-Rahman. Ada juga riwayat menyatakan bahawa nama asalnya ialah ‘Abd al-‘Uzza. (Lihat Usd al-Ghabah, 3/463)
Kesimpulan
Abd al-Rahman bin Abu Bakar pada peringkat awal tidak bersama dengan Nabi SAW dalam dakwah Islam. Sebaliknya, beliau:
- Tidak turut serta dalam hijrah ke Madinah bersama bapanya, Abu Bakar al-Siddiq RA, menunjukkan bahawa beliau belum memeluk Islam pada waktu itu. (Rujuk: Tarikh Dimasyq, 35/30 – Ibn Mandah & Mus‘ab al-Zubayrī)
- Memeluk Islam hanya selepas beberapa tahun, iaitu semasa Perjanjian al-Hudaibiyah (tahun ke-6 Hijrah), menunjukkan bahawa beliau agak lewat menerima Islam. (Rujuk: Tarikh Dimasyq, 35/31 – al-Wāqidī)
- Pernah menyertai Perang Badar dan Uhud di pihak musyrikin, malah pernah mengajak bertarung satu lawan satu menentang kaum Muslimin, yang hampir disahut oleh bapanya sendiri sebelum ditegah oleh Nabi SAW. (Rujuk: Usd al-Ghabah, 3/463 – Ibn al-Athīr)
- Disebut juga oleh Imam al-Zahabi bahawa beliau hadir di Perang Badar bersama kaum musyrikin, dan hanya berhijrah serta memeluk Islam sebelum Fath Makkah. (Rujuk: Siyar A‘lam al-Nubala’, 2/471)
Kesimpulannya, ya, Abdul Rahman bin Abu Bakar tergolong dalam kalangan yang menentang Nabi SAW pada peringkat awal dakwah, kerana beliau bukan sahaja belum memeluk Islam ketika itu, malah turut menyertai peperangan di pihak musyrikin menentang Nabi SAW dan kaum Muslimin. Namun, beliau akhirnya memeluk Islam dalam Perjanjian al-Hudaibiyah, dan keislamannya digambarkan sebagai sangat baik dan kukuh.
Di sini jelas menunjukkan kepada kita, betapa mulianya keluarga Abu Bakar al-Siddiq yang akhirnya kebanyakan daripada keluarganya memeluk Islam, termasuk bapanya dan anaknya. Kami akhiri dengan doa:
رَبَّنَا اغْفِرْ لَنَا وَلِإِخْوَانِنَا الَّذِينَ سَبَقُونَا بِالْإِيمَانِ وَلَا تَجْعَلْ فِي قُلُوبِنَا غِلًّا لِّلَّذِينَ آمَنُوا رَبَّنَا إِنَّكَ رَءُوفٌ رَّحِيمٌ
Maksudnya: “Wahai Tuhan Kami! Ampunkanlah dosa kami dan dosa saudara-saudara kami yang mendahului kami dalam iman, dan janganlah Engkau jadikan dalam hati kami perasaan hasad dengki dan dendam terhadap orang-orang yang beriman. Wahai Tuhan kami! Sesungguhnya Engkau Amat Melimpah Belas kasihan dan RahmatMu.”
